10 yenidoğanın ölümü milyonlarca insanın Türkiye’nin sağlık sistemine olan güvenini sarstı

Anne, bebeğinin 1,5 ay erken doğmasını sağlıklı bulduğunu söyledi ancak görevliler bebeği hemen yenidoğan yoğun bakım ünitesine aldı.

Burcu Gökdeniz bebeğini son kez canlı görecekti. Sorumlu doktor, Umut Ali’nin sağlığının beklenmedik şekilde kötüleşmesi üzerine kalbinin durduğunu söyledi.

32 yaşındaki e-ticaret uzmanı, Associated Press’e yaptığı açıklamada, oğlunun doğumundan 10 gün sonra kefene sarılı halini gördüğünde hayatının “en kötü anını” yaşadığını söyledi.

Gökdeniz, Türk savcıların geçen yıldan bu yana 10 yeni doğan bebeğin ölümünden dolayı 47 doktor, hemşire, ambulans şoförü ve diğer sağlık çalışanını ihmal veya malpraktisle suçlamasının ardından, çocuklarının veya diğer sevdiklerinin ölümlerinin soruşturulmasını talep eden yüzlerce ebeveynden biri.

Sağlık çalışanları, akla gelebilecek en hassas hastalara bakarken mümkün olan en iyi kararları aldıklarını ve istenmeyen sonuçlar nedeniyle cezai yaptırımlarla karşı karşıya olduklarını söylüyorlar.

Parçalanmış ebeveynler, sisteme olan güvenlerini kaybettiklerini ve vakaların o kadar büyük bir öfkeye yol açtığını söylüyor ki, göstericiler Ekim ayında bazı ölümlerin meydana geldiği hastanelerin dışında protesto gösterileri düzenleyerek binalara taş attılar.

Savcılar sanıkların iddia edilen kazancının ne kadar olduğunu söylemedi. Skandal ortaya çıktıktan sonra en az 350 aile savcılara, Sağlık Bakanlığı’na veya cumhurbaşkanlığı ofisine sevdiklerinin ölümlerinin soruşturulması için dilekçe verdi, devlet tarafından işletilen Anadolu Ajansı bildirdi.

Savcılığın davası

Savcılar, İstanbul’daki birçok hastanenin yenidoğan yoğun bakım ünitelerini işleten baş sanık Dr. Fırat Sarı için 583 yıla kadar hapis cezası talep ediyor. Sarı, “suç işlemek amacıyla örgüt kurmak”, “kamu kurumlarını dolandırmak”, “resmi belgede sahtecilik” ve “ihmal nedeniyle adam öldürmek” ile suçlanıyor.

Savcılar, kanıtların açıkça kar amaçlı tıbbi dolandırıcılık gösterdiğini söylüyor. Bu ay yayınlanan bir iddianamede, sanıklar kayıtları tahrif etmekle ve hastaları, onları tedavi etmeye hazır olmayan tesislerde uzun süreli ve bazen gereksiz tedaviler için bazı özel hastanelerin yenidoğan bakım ünitelerine yerleştirmekle suçlandı.

Türkiye tüm vatandaşlarına sağlık hizmetini garanti ediyor ve kamu sağlık sistemi uygun hastaları tedavi eden özel hastanelere geri ödeme yapıyor. 2002’den beri iktidarda olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidar partisi, 85 milyonluk ülkede erişimi iyileştirmek için özel sağlık hizmeti tesislerinin genişletilmesini teşvik etti.

Ailesiz geçen yıllar, ardından bir ölüm

Yıllarca süren doğurganlık tedavisinin ardından Ozan Eskici ve eşi, 2019 yılında Sari’nin hastanelerinden birinde ikiz bebeklerini (bir erkek ve bir kız) dünyaya getirdi. Bebekler ilk başta sağlıklı görünse de ikisi de yoğun bakıma alındı. Kız 11 gün sonra taburcu edildi ancak erkek 24 gün sonra öldü.

Savcılık sorgusunda Sari, bebeklere uygun bakımın sağlanmadığı, yenidoğan ünitelerinde personel yetersizliği veya çalışanlarının uygun niteliklere sahip olmadığı yönündeki suçlamaları reddetti. 1400 sayfalık iddianamede,

Savcılara, “Her şey prosedüre uygun” dedi.

Bu hafta İstanbul’daki bir mahkeme, şüpheliler arasındaki telefon görüşmelerinin gizlice kayda alınmış yüzlerce sayfalık dökümünü içeren iddianameyi onayladı ve duruşma tarihini 18 Kasım olarak belirledi.

Davanın ulus çapında yarattığı dehşet, sanıkların giderek daha fazla yalnızlaşmasına neden oldu.

Avukat Ali Karaoğlan, kendisinin ve soruşturma sırasında Sari’yi temsil eden diğer iki avukatın yakın zamanda davadan çekildiğini söyledi. Ve yetkililer o zamandan beri lisansları iptal etti ve skandala karışan 19 hastaneden dokuzunu kapattı, bunlardan biri eski bir sağlık bakanına aitti.

Skandal, ana muhalefet partisi lideri Özgür Özel’in olaya karışan tüm hastanelerin devlet tarafından ele geçirilmesi ve kamulaştırılması çağrısında bulunmasına yol açtı. Erdoğan, ölümlerden sorumlu olanların ağır şekilde cezalandırılacağını söyledi ancak tüm suçu ülkenin sağlık sistemine yüklememek konusunda uyardı.

“Birkaç çürük elma yüzünden sağlık camiamızın hırpalanmasına izin vermeyeceğiz” diyen Erdoğan, iddia edilen suçluları “insanlıktan yoksun bir çete” olarak niteledi.

Erdoğan, “Bu çete, vatandaşlarımıza daha kaliteli, daha kolay ulaşılabilir, daha uygun fiyatlı sağlık hizmeti sunmak için devletimizin sağladığı imkânları istismar ederek, böylesine alçakça bir vahşeti işledi” dedi.

Şunları ekledi: “Böyle bir barbarlığı işleyenler, suçlarından dolayı kanun önünde en ağır şekilde hesap verecekler. Başkan olarak, bu konuyu kişisel olarak takip etmeye devam edeceğim ve bu katillerin, maddi kazanç için masum bebeklerin hayatlarıyla oynadıkları için bir daha asla gün yüzü görmemelerini sağlayacağım.”

Sisteme güven kalmadı

2020 yılında doğum yapan Gökdeniz, Sarı’ya güvendiğini ve oğlunun ölümünü televizyon haberlerinde ve sosyal medyada yaşanan skandalı izleyene kadar doğal bir ölüm olarak kabul ettiğini söyledi.

“Her şey domino taşları gibi yerine oturmaya başladı” dedi.

Eskici de Sarı’ya tam bir güven duyuyordu; ama artık onun verdiği güvenceleri acımasız aldatmacalar olarak görüyordu.

“Bana söylediği cümleler dün gibi gözümün önünde” dedi.

2017 yılında özel bir hastanede küçük kızı Zeynep’i kaybeden Sibel Kosal da yanıt arıyor. Skandalın sağlık sistemine olan güvenini yerle bir ettiğini ve hayatta kalan çocukları için sürekli korku içinde bıraktığını söylüyor.

“Bir babayı ve bir anneyi mahvettiler” dedi.

Kosal, yetkililerden derhal harekete geçmelerini istedi.

“Bebeklerin ölmesine izin vermeyin, annelerin ağlamasına izin vermeyin” dedi. “Yaşanabilir bir dünya istiyoruz, çocuklarımızın güvende olduğu bir dünya.”