Cumhurbaşkanı, Kıbrıs’taki 50 yıllık etnik ayrışma konusunda müzakerelerin yeniden başlatılmasına yönelik umutları söndürdü

Türkiye Cumhurbaşkanı Cumartesi günü, Kıbrıs’ta yarım asırdır devam eden etnik ayrışmayı iyileştirmek için görüşmelerin hızla yeniden başlatılması umutlarına gölge düşürdü; ardından, Kıbrıslı Rumların inatla reddedilen iki devletli anlaşmaya desteğini yineledi.

Adanın etnik kökenlerine göre bölünmesine yol açan Türk işgalinin 50. yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen askeri geçit töreni öncesinde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler tarafından onaylanan federasyon planına dayalı bir barış anlaşmasının olasılığını reddetti.

Erdoğan daha önce federasyon planını reddetmiş olmasına rağmen Yunanistan ve Rum kesimi, Erdoğan’ın tutumunu yumuşatacağını umuyordu.

Yıldönümü, işgali Yunanca konuşan çoğunluğun hakimiyetinden kurtuluş olarak gören adanın kuzey üçte birindeki Türk Kıbrıslılar için şenlikli bir fırsattır. İşgal, o zamanlar Atina’da iktidarda olan Cunta tarafından desteklenen Yunanistan ile birleşmeyi amaçlayan bir darbenin ardından gerçekleşti.

Güneyde ise şafak vakti duyulan hava saldırısı sirenleri, Kıbrıslı Rumların binlerce kişinin ölümüne veya kaybolmasına ve Kıbrıslı Rum nüfusunun dörtte birinin yerinden edilmesine yol açan bir felaket olarak hatırladıkları ciddi bir günün başlangıcı oldu.

Erdoğan’ın açıklamaları, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, tarafları müzakere masasına geri getirme çabalarını daha da zorlaştırabilir. Guterres’in kişisel temsilcisi Maria Angela Holguin Cuellar, son altı ayı her iki tarafı da mercek altına alarak geçirdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kıbrıs’ın kuzey başkenti Lefkoşa’da kavurucu sıcaklarda geçit töreni güzergahında toplanan kalabalık Kıbrıslı Türklere hitaben yaptığı konuşmada, “KKTC’nin tanınması ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesi için kararlılıkla mücadeleyi sürdüreceğiz” dedi.

“Kıbrıs’ta federal bir çözüm mümkün değil, biz buna inanıyoruz… Kıbrıs Türk tarafı, Rum tarafıyla eşit olarak müzakere etmeye istekli ve oturup müzakere etmeye hazır. Bir çözüm istiyorsanız, Kıbrıs Türklerinin haklarını tanımanız gerekir.”

Kıbrıslı Türk lider Ersin Tatar, Kıbrıslı Türklerin Kıbrıslı Rum çoğunluğun “hakimiyetini” reddettiğini ve 1983’te tek taraflı olarak ilan ettikleri ve yalnızca Türkiye tarafından tanınan ayrılıkçı devletleri için “eşit ulusal statü” aradıklarını yineledi. Artık barış müzakerelerine geri dönmek için “ortak bir zemin” olmadığını da sözlerine ekledi.

Ankara Meclisi’nde iki devletli çözüm çağrısı yapan son karara atıfta bulunan Tatar, “Bu bize ve davamıza inanılmaz derecede yardımcı olacak” dedi.

Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, Ankara’nın bölgesel güvenlik ve istikrarı gerçekten arzulaması ve Avrupa Birliği’ne daha da yakınlaşması halinde, Türkiye ve Kıbrıslı Türkleri yeniden birleşme görüşmelerine yeniden başlamaya çağırdı.

Çok sayıda başarısızlıkla sonuçlanan barış müzakerelerinin ardından, her iki taraftaki birçok Kıbrıslı, her ne kadar yorgun olsalar da, hâlâ bir barış anlaşması için umut ışığı taşıyor.

Kıbrıslı Rumlar anma etkinlikleri arasında şehit kahramanlar için yapılan anıtların açılışı, kilise ayinleri ve Cumartesi akşamı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’in ilk kez hitap ettiği bir toplantı yer alıyor.

Erdoğan daha önce, ülkenin güçlü Bayraktar İHA’larını taşıyacak Türkiye’nin ilk amfibi hücum gemisinin ziyareti ve bir hava gösterisiyle tamamlanan “altın jübile” etkinliklerine başkanlık etmişti. 

Kıbrıs’ın 2004 yılında katıldığı Avrupa Birliği, her iki tarafı da BM kararlarına uygun bir barış anlaşmasına “gerçekten bağlılık” göstermeye çağırdı.

AB sözcüsü, “Çok fazla zaman kaybedildi” dedi. “Zorla bölünme asla bir çözüm olamaz. Daha iyi bir gelecek, birleşik bir Kıbrıs için umut hâlâ var.” [AP]