Erdoğan’ın popülaritesini ölçecek yerel seçimler hakkında bilinmesi gerekenler

Türkiye’de milyonlarca seçmen, yerel seçimlerde belediye başkanlarını ve yöneticileri seçmek için Pazar günü sandık başına gidiyor. Bu, iktidar partisi beş yıl önce kaybettiği önemli şehirleri geri kazanmaya çalışırken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın popülaritesini ölçecek.

Erdoğan’ın partisinin kazanacağı bir zafer, Türk lideri mevcut görev süresinin ötesinde iktidarda kalmasına olanak sağlayacak anayasa değişikliklerini takip etmeye teşvik edebilir.

Bu arada, önemli şehirlerdeki belediyelerin elde tutulması, geçen yılki cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki yenilginin ardından parçalanmış ve morali bozulan Türkiye’deki muhalefetin canlanmasına yardımcı olacak.

Burada neyin tehlikede olduğuna ve sonuçların Türkiye’nin geleceği açısından neler ifade edebileceğine daha derinlemesine bir bakış sunuyoruz.

İstanbul için savaş

2019’da yapılan son yerel seçimlerde birleşik bir muhalefet, başkent Ankara’daki belediyeleri ve ticaret merkezi İstanbul’u kazanarak iktidar partisinin şehirler üzerindeki 25 yıllık hakimiyetine son verdi.

Özellikle İstanbul’un kaybı, siyasi kariyerine 1994 yılında yaklaşık 16 milyon nüfuslu bir metropolün belediye başkanı olarak başlayan Erdoğan için büyük bir darbe oldu.

Erdoğan, merkez sol Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) popüler siyasetçisi olan görevdeki belediye başkanı Ekrem İmamoğlu’na karşı aday olması için 47 yaşındaki eski Şehircilik ve Çevre Bakanı Murat Kurum’u atadı. İmamoğlu, Erdoğan’a meydan okuyabilecek olası bir cumhurbaşkanı adayı olarak lanse ediliyor.

Ancak bu sefer 52 yaşındaki İmamoğlu, Türkiye’nin Kürt yanlısı ana partisinin veya kendi adaylarını çıkaran milliyetçi İYİ Parti’nin desteği olmadan yerel seçimlere katılıyor.

Bu arada yeni bir dindar-muhafazakar parti olan Yeni Refah Partisi (YRP) de şapkasını ringe attı. Erdoğan’ın ekonomiyi yönetme biçimi konusunda hayal kırıklığına uğramış muhafazakar ve dindar seçmenlere hitap eden bu tasarının, Erdoğan’ın adaylarından bir miktar oy çalması bekleniyor.

Kamuoyu yoklamaları, hem binaları depreme dayanıklı hale getirecek hem de şehrin kronik trafik sıkışıklığını hafifletecek altyapı projeleri sözü veren İmamoğlu ile Kurum arasında başa baş bir yarışa işaret ediyor.

Muhalefetin, geleceğin cumhurbaşkanı adayı olarak gösterilen görevdeki belediye başkanı Mansur Yavaş’ın popülerliğini sürdürdüğü Ankara’daki hakimiyetini sürdürmesi bekleniyor.

Erdoğan iktidarını pekiştirmek istiyor

Yirmi yılı aşkın süredir başbakan ve ardından cumhurbaşkanı olarak iktidarda kalan Erdoğan, hiçbir şeyi şansa bırakmadan ülke çapında seçim mitingleri düzenliyor, belediye başkanlığına aday olan adaylar adına kampanya yürütüyor.

Analistler, İstanbul ve Ankara’yı geri kazanmanın ve sandıklarda güçlü bir performans elde etmenin, Erdoğan’ın mevcut görev süresi sona erdiğinde 2028’den sonra da ülkeyi yönetmesine olanak tanıyacak yeni bir anayasa sunma kararlılığını güçlendireceğini söylüyor. Mevcut anayasada başkanlık süresine iki dönem sınırı getiriliyor. 70 yaşındaki Erdoğan, ülkenin 2018’de başkanlık sistemine geçmesi ve ilk döneminin önceki sistemde geçmesi nedeniyle teknik bir durumu gerekçe göstererek geçen yıl üçüncü dönem için aday oldu.

Analistler, Erdoğan ve müttefiklerinin şu anda parlamentoda yeni bir anayasayı yürürlüğe koymak için yeterli sandalyeye sahip olmadığını, ancak başka bir seçim zaferinin bazı muhafazakar muhalefet milletvekillerini taraf değiştirmeye yöneltebileceğini söylüyor.

Bu ayın başlarında Erdoğan Pazar günkü seçimlerin anayasaya göre son seçim olacağını söyledi. Eleştirmenler onun yorumlarını, hayat pahalılığı krizinden sersemlemiş destekçilerin sempatisini kazanmaya yönelik bir hile ve aynı zamanda anayasa değişikliklerini zorlamaya yönelik bir strateji olarak görüyor.

Muhalefet toparlanmayı umuyor

CHP liderliğindeki altı partili muhalefet ittifakı, geçen yıl yaşanan yıkıcı seçim yenilgisinin ardından dağıldı. İttifakın destekçileri, ekonomik çalkantıya ve yıkıcı depremin etkilerine rağmen Erdoğan’ı koltuğundan edemeyince moralleri bozuldu.

CHP’nin beş yıl önce aldığı büyük şehirleri elinde tutma becerisi, partinin yeniden canlanmasına yardımcı olacak ve kendisini Erdoğan’ın iktidar partisine alternatif olarak sunmasına olanak tanıyacak. Ankara ve İstanbul’un Erdoğan’ın partisine kaptırılması ise Yavaş ve İmamoğlu’nun başkanlık hayallerinin sona ermesine neden olabilir.

CHP, seçim yenilgisinin hemen ardından liderlik değişikliğine gitti, ancak partinin yeni genel başkanı 49 yaşındaki eczacı Özgür Özel’in taraftarları heyecanlandırıp heyecanlandıramayacağı henüz bilinmiyor.

Haksız kampanya

Önceki seçimlerde olduğu gibi Erdoğan, görevde olmanın avantajlarını kullanıyor ve kampanyalarını yürütürken sıklıkla devlet kaynaklarından yararlanıyor. Medya izleme gruplarına göre, Türkiye medyasının yaklaşık %90’ı hükümetin veya destekçilerinin elinde; iktidar partisinin ve müttefiklerinin kampanyalarını teşvik ederken muhalefete aynı fırsatı vermiyor.

Muhalefete göre, devlet yayın kuruluşu TRT kampanyanın ilk 40 gününde iktidar partisine 32 saat yayın süresi ayırırken, rakiplere 25 dakika ayırdı.

Kampanya sırasında Erdoğan, seçmenlere, eğer devletten hizmet almak istiyorlarsa, iktidar partisinin desteklediği adayları desteklemeleri yönünde üstü kapalı uyarılarda bulundu. Hükümetinin yüksek enflasyonu kontrol etme çabalarına rağmen hane halkını bir miktar rahatlatmak için asgari ücreti %49 oranında artırdı.

Türk lider, kampanya mitinglerinde de ülkesinin savunma sanayisindeki başarısını sergilemeye devam etti. Türkiye’nin yerli savaş uçağı KAAN’ın bir prototipi, eleştirmenlerin seçimlerden önce planlandığına inandığı ilk uçuşunu geçen ay gerçekleştirdi.

Kürt oyları

Kürt seçmenler İstanbul’daki seçmenlerin tahminen %10’unu oluşturuyor ve onların oy kullanma şekli belediye başkanlığı yarışında belirleyici olabilir

Artık Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM) olarak bilinen Türkiye’nin Kürt yanlısı partisi, 2019 belediye seçimlerinde İmamoğlu’nu desteklemeyi tercih ederek onun kazanmasına yardımcı oldu. Ancak bu kez parti, oyları İmamoğlu’ndan uzaklaştırabilecek bir hamleyle kendi adaylarını öne çıkarıyor.

Yine de bazı gözlemciler, partinin mevcut belediye başkanını zımnen desteklemek amacıyla kasıtlı olarak iki düşük profilli adayı seçtiğini söylüyor. Kürt partisi geleneksel olarak liderlik pozisyonlarını paylaşan erkek ve kadın figürlere sahiptir.

Bu arada DEM Partisi’nin Türkiye’nin ağırlıklı olarak Kürt nüfusun yaşadığı güneydoğu bölgelerindeki belediyelerin çoğunu kazanması bekleniyor. Partinin bunları elinde tutmasına izin verilip verilmeyeceği sorusu hala devam ediyor. Önceki yıllarda Erdoğan hükümeti seçilmiş belediye başkanlarını Kürt militanlarla bağlantılı oldukları iddiasıyla görevden aldı ve yerlerine devlet tarafından atanan kayyumları atadı.

15 Mart’ta Kürtlerin çoğunlukta olduğu Hakkari kentinde düzenlenen miting sırasında Erdoğan, seçmenlere belediye fonlarını yasaklı Kürdistan İşçi Partisi’ne (PKK) atıfta bulunarak “terör örgütüne” aktaracağını söylediği kişilere oy vermemeleri yönünde çağrıda bulundu. [AP]